मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Friday, June 21, 2019

कोणी मूर्ख वही भरवेल, रेगे ती कोरी करतात....अंतराळातील द्रष्टा पक्षी...Sadanand Rege@96

#सदानंदरेगे९६
आज सदानंद रेगे यांची ९६वी जयंती आहे.

निरोप 

"तुम्ही गेल्यापासून
तुमच्या कवितांची वही
अत्यवस्थ आहे.

असा एक शब्द जात नाही
 जो तुमच्या नावे
बोटे मोडीत नाही.

 तुम्ही मागे ठेवलेल्या प्रतिमाही
आता संपत आल्या आहेत.

पुड्या बांधायला
कवितांचे कागद घेण्याची
बांधिलकीही
वाण्यांनं पार  झटकून टाकल्येय.

तेव्हा असाल नसाल
तिथंच असा
कविमुखावर दाढी ओढून.
 
तुमची वही
रोज थोडीथोडी
कोरी होत चाललेय;
तिला चांगला भाव यायला
अजून थोडा अवकाश लागेल.

तोवर
तुमची करावी लागतील

तेवढी तेरावी
आम्ही प्रत्यही
करूच करू. "

('ब्रांकुशीचा पक्षी')

ही कविता वाचून ज्या ज्या वेळी एक उत्तम कविता वाचल्याचे मला वाटते तेच वाटते :
अंतर्मुख करणारी, विनोद निर्माण करणारी आणि अंतिम कठोर सत्याजवळ जायचा प्रयत्न करणारी ... माझ्या दृष्टीने त्यातला विनोद सगळ्यात महत्वाचा भाग....

मी रेगेंच्या कुठल्याच कवितेचा शब्द्च्छल करत नाही तर एखाद्या चांगल्या कार्टून कडे बघितल्यासारखे तिच्या कडे पाहतो आणि तिच्या अर्थांच्या पदरांनी अचंबित होतो. (बा सी मर्ढेकरांची कविता तशी 'पहात' नाही तर शब्द न शब्द वाचत अनुभवतो.)

"तुमची वही/ रोज थोडीथोडी / कोरी होत चाललेय".  ही कल्पना पहा....कोणी मूर्ख वही भरवेल, रेगे ती कोरी करतात...

किंवा हे : "तुम्ही मागे ठेवलेल्या प्रतिमाही/ आता संपत आल्या आहेत."... तुम्हीतर संपलाच आणि तुमच्या प्रतिमा सुद्धा संपत आल्या ... किती कठोर पण कसे उत्क्रांतीत बसणारे... मानव जातच कदाचित विनाशाकडे निघाली असताना तिला दिलेली वॉर्निंग... तुमच्या खुणा काय उरणार आहेत तर प्लास्टिकच्या बॅगा आणि चिकनची हाडे!   

अंतराळातील (ब्रांकुशीचा) पक्षी 

कलाकार :Constantin Brâncuși
Posted by at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)