बा. सी. मर्ढेकर यांची एक कविता आहे:
"सुखदुःखांचे गळे कापुनी
मळे पिकविले वर्षांनी तरि,
रवंथ काढी कुढ़या मनाची
जुनाच भाकड़-कडबा हा वरि.
कुड़ीकुड़ींतिल भाव लाळला;
आचळ धरिती पातळ आशा;
अधू मनाची दुडकी कुठवर-
जमेल तर ही जिथवर भाषा,
-अणि पांगल्या गाई जगभर
गोमूत्रानें पावन अंबर!"
(३४, पृष्ठ ५१, मर्ढेकरांची कविता, १९५९-१९७७)
म वा धोंड यांच्या मते मर्ढेकर इथे San Francisco Conference, ज्याचे पुढे UN झाली त्याची निराशेपोटी थट्टा करत आहेत. (Sir Arcot Ramaswamy Mudaliar ह्यात भारताचे प्रतिनिधी होते.) . ज्या भारतीयांनी दोन महायुद्धे पहिली त्यांच्या मनोवस्थेची आज आपल्याला कल्पना सुद्धा करता येणार नाही.
कवितेतील गाई म्हणजे San Francisco Conference (एप्रिल ते जून १९४५) मध्ये भाग घेतलेले देश आणि गाय का तर त्या Conference ला येण्यासाठी अमेरिकन राष्ट्राध्यक्षांनी वापरलेले विमान : ज्याचे नाव होते Sacred Cow.
सुरवातीला रवंथ आहे त्या ठिकाणच्या चर्चांची निरर्थकता दाखवण्यासाठी. शिवाय The League of Nations ला दुसरे महायुद्ध टाळण्यात आलेले अपयश.
(President Harry S. Truman used the Douglas VC-54C aircraft, nicknamed the "Sacred Cow", to travel to the San Francisco Conference in 1945).
WSJ ने जानेवारी १७ २०२५ ला एक लेख छापला आहे : "In a New Age of Empire, Great Powers Aim to Carve Up the Planet :After World War II, nations pledged to create a more equal and law-abiding world. Now Russia, China and the U.S. are returning to an older model in which powerful countries impose their will."
"In 1945, the victorious Allied powers gathered in San Francisco to draft a charter for the United Nations, the foundation of a new global order that would make another world war impossible. The charter proclaimed that all countries had equal rights and would no longer resort to “the threat or use of force against the territorial integrity or political independence of any state.” President Harry Truman told the assembled delegates that “the responsibility of the great states is to serve, and not to dominate, the peoples of the world,”
Today, these lofty principles look quaint, if not outright irrelevant, as the world returns to what was presumed to be the natural law of statecraft since the dawn of history: The strong do as they please and the weak suffer as they must..."
William Pitt the Younger, British Prime Minister, left, and Napoleon of France carving up the globe.
by James Gillray (1756-1815) titled The Plumb-Pudding in Danger, 1805
artist: Kyle Ellingson, WSJ, Jan 17 2025
,%201882.jpg)
