मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… . . 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Monday, June 03, 2024

Kafka's Century...एक शतक काफ्काचे हाडामासात नसणे

जी ए कुलकर्णी:
 
"...मला वाटते, फार मोठी नाव घ्यायची झाली तर Kafka, Camus and Dostoevsky हे अतिशय morbid होते. त्याच्या उलट तर मला वाटते , की अनुभवाने जर लेखकाला जीवनविषयक एखाद्या आकृतीची सतत जाणीव होत राहिली नाही , तर त्याचे लेखन मोठेपणी जरीची टोपी घालून हिंडणाऱ्या माणसाप्रमाणे बालीश वाटते. मराठीतील पुष्कळशी कथा अशी अगदी फुटकळ उथळ वाटते याचे कारण तेच. कोणते तुकडे हाती लागले यावरच आपले इतके समाधान असते, की तो कशाचा तुकडा असावा याकडे आपले लक्ष नाही. Kafkaची मते पटोत अगर न पटोत, Hardy देखील असाच , पण त्यांच्या लेखनावर अशा या universal reference चा शिक्का आहे. ..."
 
(२८/८/१९६३, पृष्ठ १२०, 'जी एंची निवडक पत्रे', खंड २, १९९८) ....
 
विलास सारंग:
 
"... काफ्काच्या 'मेटॅमॉर्फसिस' या सुप्रसिद्ध दीर्घकथेत जे घडत, ते वास्तविक भारतीय वाचकाला नवलाईचं वाटायला नको. माणसाचं एखाद्या प्राण्यात रूपांतर होणं ही गोष्ट पुराण भारतीय साहित्यात विपुल व परिचयाची आहे. दीड-एक शतक आपण पाश्चात्यांच्या 'वास्तववादी चष्म्यातून पाहायची सवय लावून घेतल्यामुळे 'आधुनिक' वाङ्मयात अशी घटित आपल्याला नवलाईची वाटतात. त्याचवेळी हेही आपल्याला अमान्य करता येत नाही की काफ्काच्या त्या कथेत जीवनातले काही खोल वास्तव प्रभावीपणे उघड केलं आहे...." 
 
(पृष्ठ १४, 'वाङ्मयीन संस्कृती व सामाजिक वास्तव', २०११)

"Don’t bend; don’t water it down; don’t try to make it logical; don’t edit your own soul according to the fashion. Rather, follow your most intense obsessions mercilessly."


माझ्या मुलाने प्रागच्य्या काफ्का म्युझियम मध्ये २०१९ साली काढलेला फोटो