मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Saturday, May 05, 2018

आधुनिक हिंदच्या खऱ्या नवयुगाचा जन्म या क्रांतिकार्यांच्या विजयानेच होणार आहे ...Karl Marx@200

#KarlMarx200
Today May 5 2018 is 200th birth anniversary of Karl Marx

D K Bedekar, Vangmay Shobha, August 1949:
दि के बेडेकर, वाङ्मय शोभा, ऑगस्ट १९४९:


Mary Gabriel, ‘Love and Capital: Karl and Jenny Marx and the Birth of a Revolution’:

“...The picture that gradually emerged was of a family that sacrificed everything for an idea the world would come to know as Marxism but which existed in their lifetimes largely inside Karl Marx’s brain. Egress of his ideas was continually thwarted.

The story I discovered was of a love between a husband and wife that remained passionate and consuming despite the deaths of four children, poverty, illness, social ostracism, and the ultimate betrayal, when Marx fathered another woman’s child. It was the story of three young women who adored their father and dedicated themselves to his grand idea, even at the cost of their own dreams, even at the cost of their own children. It was the story of a group of brilliant, combative, exasperating, funny, passionate, and ultimately tragic figures caught up in the revolutions sweeping nineteenth-century Europe. It was, above all, the story of hopes dashed against the bulwark of bitter reality, personal and political...”
 
Jason Barker, The New York Times, April 30 2018:
"...The key factor in Marx’s intellectual legacy in our present-day society is not “philosophy” but “critique,” or what he described in 1843 as “the ruthless criticism of all that exists: ruthless both in the sense of not being afraid of the results it arrives at and in the sense of being just as little afraid of conflict with the powers that be.” “The philosophers have only interpreted the world, in various ways; the point is to change it,” he wrote in 1845...."

आज कार्ल मार्क्स यांची २००वी जयंती.
जीएंनी मार्क्सवादावर सडकून टीका केली आहे. ती माझ्या ब्लॉगच्या एका वर्षांपूर्वीच्या पोस्टवर (http://searchingforlaugh.blogspot.in/…/karl-marx-will-soon-…) आली होती.

"...तेव्हा अखेर प्रत्येकाला जाता जाता स्वतःचेच 'तत्वज्ञान' बनवत जगण्याखेरीज काही मार्ग दिसत नाही., कारण धर्माचे मूळ स्वरूप सदैव वैयक्तिकच राहणार. Institutionalized religion म्हणजे एक fraud आहे, किंवा स्काऊट, रोटरी, लायन चळवळीपेक्षा तिला महत्व नाही. ज्यावेळी धर्मच अपुरा पडू लागला तेव्हा काही जणांना Marxism सारखे secular तत्वज्ञान समाधान देऊ शकले. पण त्याबाबतही मी अगदी असाध्य कोडगा ठरतो. त्याच्याइतके अनाकर्षक, वैराण, हमाली तत्वज्ञान मला कुठे आढळले नाही...मार्क्सवादी माणसाचे चित्र काढायचे झाल्यास ठोकळ्यावर ठोकळे ठेवलेली आकृती काढली की पुरे..."
(पृष्ठ १७९, 'जी एंची निवडक पत्रे', खंड १, १९९५)

त्यांच्या स्वामी ह्या कथेकडे स्टालिनच्या काळातील सोवियत रशियामधील जीवनाचे रूपक कथा (allegory) म्हणून पाहता येईल.

पण आज मला जीएंचे दुसरे अवतरण आठवते.
"...त्याने प्रेमाचा व शांतीचा संदेश सांगितला, पण प्रसार झाला तो तलवारीच्या जोरावर; त्याने निरिच्छ्तेवर भर दिला, तर आता त्याच्या धर्माचा आधार आहे संपत्ती. हा तुला त्याचा विजय वाटतो, तसे पाहिले तर त्याचे सच्चे अनुयायी एखाद्या खेड्यातील वसतीपेक्षा जास्त नसतील. पण म्हणून का त्याच्या शिकवणीचे महत्व कमी होते?..."
('यात्रिक', 'पिंगळावेळ', 1977)

आपल्याला बहुतेकांना माहित आहे की जीएंनी हे येसू आणि ख्रिश्चन धर्माबद्दल म्हटले आहे. मला आज वाटते हे मार्क्स आणि त्याच्या नावाने ज्या कम्युनिझम चा प्रसार झाला त्याला सुद्धा लागू आहे.

लेनिन, स्टालिन, माओ वगैरे क्रूरात्मे किंवा भारतातले अप्पलपोटे, बडबडे, टीव्ही, पुस्तक, फेसबुक आणि वर्तमानपत्रात आढळणारे समाजवादी, म्हणजे कार्ल आणि त्याची शिकवण नव्हे.... "त्याचे सच्चे अनुयायी एखाद्या खेड्यातील वसतीपेक्षा जास्त नसतील".... "पण म्हणून का त्याच्या शिकवणीचे महत्व कमी होते?"

असाच एक कार्लचा सच्चा अनुयायी म्हणजे मला दि के बेडेकर वाटतात. वर दिलेले त्यांचे quotation वाचा....  इतका आशावाद, इतका भाबडेपणा, इतका सज्जनपणा, इतकी सचोटी...आज जगभर कम्युनिझम कोलमडून पडला असला तरी हेलावून टाकते... (btw बा सी मर्ढेकरांच्या कवितांचे सुंदर परिक्षण करणारे दि के बेडेकर जीए म्हणतात - "ठोकळ्यावर ठोकळे ठेवलेली आकृती काढली की पुरे"- तसे अजिबात नव्हते!)


Best known for lyric poetry and praised profusely by Nietzsche for the use of German language but whose writings were abhorred by the Nazis, Heinrich Heine sitting with Jenny and Karl Marx, standing, 1848
courtesy: AKG Images   
Posted by at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)