मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Monday, March 15, 2021

शांता हेर्लेकर , महादेव पटवर्धन, माधव जूलियन....Marie Corelli's God's Good Man or Dr. Sigmund Freud's?

 माधव जूलियन यांच्या कडे मी पुन्हा पुन्हा येतो त्याचे एक कारण म्हणजे त्यांच्या आणि माझ्या वडिलांच्या आयुष्यात असलेलं विलक्षण साम्य. (या बद्दल विस्ताराने नंतर एकदा.)

कै. महादेव पटवर्धन यांना "ज्यूलियन् ऍडरले"  (Julian Adderley) असे म्हणायला त्यांच्या वर्गमैत्रिण शांता हेर्लेकर  यांनी १९११ च्या सुमारास सुरु केले. त्यावरून महादेव पटवर्धन हे स्वेच्छेने आणि आवडीने 'माधव जूलियन' झाले.

हे  ज्यूलियन् ऍडरले,  मेरी काॅरेली (१८५५-१९२४) यांच्या 'God's Good Man: A Simple Love Story'  (1904) या कादंबरीतील एक पात्र आहे, जे कविता करून दोन मुलींना वाचायला एकाच वेळी देत असत. आणि शांताबाई म्हणतात, माधवराव पटवर्धन तसेच  करत असत. (पृष्ठ: ३९-४०, 'माधव जूलियन', गं. दे. खानोलकर, १९५१-१९६८)

“... True — go on with the problem,” — said Julian vaguely, taking off his hat and raking his hair with his fingers as he was wont to do when at all puzzled— “The problem is— ‘why do I write poetry if nobody wants to read it’ — and ‘what’s the good’? Now, in the first place, I will reply that I am not sure I write ‘poetry.’ I try to express my identity in rhythm and rhyme — but after all, that expression of myself may be prose, and wholly without interest to the majority. You see? I put it to you quite plainly. Then as to ‘what’s the good?’ — I would argue ‘what’s the bad?’ So far, I live quite harmlessly. From the unexpected demise of an uncle whom I never saw, I have a life-income of sixty pounds a year. I am happy on that — I desire no more than that. On that I seek to evolve myself into SOMETHING — from a nonentity into shape and substance — and if, as is quite possible, there can be no ‘good,’ there may be a certain less of ‘bad’ than might otherwise chance to me. What think you?... ”

(यात्या पुस्तकातील काही अंश वाचून मला वाटले की शांताबाईंनी  Julian Adderley हे नाव माधवरावांसाठी योग्य काढले होते , ते माधवरावांना सुद्धा पटले आणि म्हणून ते त्यांनी 'घेतले'. माधवरावांचे Julian Adderley याच्याशी इतर अनेक बाबीत साम्य असावेसे वाटते.)


A simple love story?  शांताबाई आणि माधव जूलियन या दोघांमधल्या नात्याइतकी गुंतागुंतीची कथा मी कुठेच वाचली नसेल... एका क्षणी ते लग्न करायच ठरवतात पण ते फिस्कटत. त्या दोगांच्या संबंधात अनेक नाती निर्माण होतात आणि शेवटी आईचे चुंबन सुद्धा येते... २०व्या शतकातील पहिल्या भागात, मराठी पांढरपेशे लोक हे किती स्त्री-पुरुष नातेसंबंधात गोंधळून  गेले होते, याचे हे आणखी एक उदाहरण. (२१व्य शतकात ह्या सीमेवर सगळ आलबेल आहे असा याचा अर्थ नाही.)

ह्या मेरी काॅरेली आज २०२१ साली महाराष्ट्रात कितीजणांना माहित असतील? 

Marie Corelli (born Mary Mackay) was a best-selling British novelist of the Victorian and Edwardian eras, whose controversial works of the time often label her as an early advocate of the New Age movement.
In the 1890’s Marie Corelli’s novels were eagerly devoured by millions in England, America and the colonies. Her readers ranged from Queen Victoria and Gladstone, to the poorest of shop girls. In all she wrote thirty books, the majority of which were phenomenal best sellers. Despite the fact that her novels were either ignored or belittled by the critics, at the height of her success she was the best selling and most highly paid author in England.

Posted by at
Labels: , , ,

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)