मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Friday, October 18, 2019

विंदांचे राहून गेलेले बर्गसॉंदर्शन - नारी दर्शन ....Bergson, Women and Vinda

#HenriBergson160

दुर्गा भागवत:
"... ' जे प्रमाणाच्या मापात, नसे बाबा सापडत; 
त्यात आणि आकाशपुष्पात , भेद काय?,'

हा तुम्ही अज्ञानवाद्यांना विचारलेला प्रश्न तुमच्याच अंगावर उलटवता येईल. अज्ञानाला एक न्याय आणि ब्रह्माला दुसरा , असे कसे? पण शेवटी असल्या डावपेचांनी अर्थ तो किती! म्हणून मी तक्रार करत नाही , ही अस्पष्टता व संदिग्धता निखळ तत्वज्ञानाला अपायकारक असली तरी तत्वकाव्याला उपकारकच ठरली आहे..."

 (पृष्ठ १६०, 'अमृतानुभवाच्या अनुवादाच्या निमित्ताने', 'भावसंचित', मे २०१५... 'संत ज्ञानेश्वरांचा ।।अमृतानभव।।: ज्ञानदेवरचित अनुभवामृताचे विंदाकृत अर्वाचीनीकरण', १९८१/२००८)

विंदा करंदीकरांच्या "अष्टदर्शने" मधील सातवे दर्शन आहे बर्गसॉंदर्शन (पृष्ठ ६५-७३), आवृत्ती २००३.

त्यात दोन महत्वाच्या उणीवा मला जाणवत आल्या आहेत...खालील गोष्टींचा उल्लेख विंदा करत नाहीत:

१. बर्गसॉं यांची २०व्या शतकाच्या सुरवातीची सेलेब्रिटी लोकप्रियता 
२. विशेषतः स्त्रियांमधील त्यांची लोकप्रियता आणि त्यामुळे त्यांच्या विरोधात आलेली लाट

त्याची पुन्हा एकदा जाणीव मे २०१९ मध्ये एमिली हेरिंग यांचा हा लेख वाचून झाली.

"Women loved Bergson’s philosophy of creativity, change and freedom, but their enthusiasm fuelled a backlash against him... 

...The presence of women in a traditionally exclusively masculine space was regarded at best as a source of ridicule, at worst as a nuisance (for instance, some worried that, by their mere presence, the Bergsoniennes were robbing male philosophy students of their rightfully earned seats). Others took this phenomenon to be the sign of something more serious. The fact that so many women were drawn to Bergson’s philosophy perhaps said something about Bergson as a thinker. Indeed, traits traditionally associated with femininity, such as irrationality and sentimentality, clashed with the traditionally masculine qualities deemed necessary to be a good philosopher. Some of Bergson’s most serious adversaries began arguing that Bergson’s success among women was no accident. They believed that the reason the most irrational beings of all, women, were so enthusiastic about Bergson’s ideas was that Bergson’s philosophy was a philosophy of the irrational....

....Bergson’s philosophy, they said, lacked clarity, and should be combatted, because it was grounded in an unreliable and obscure mysticism that was ‘feminine’ in nature...."

विंदा म्हणतात :
".... 
बुद्ध आणि ख्रिस्त । बुद्धीला टाळून 
सन्मार्ग नवीन । दाखविती . 
मानवाविषयी । प्रेम व करुणा 
यांचीच प्रेरणा । होती त्यांना 
..."
 हे खरे आहे , पण बुद्ध आणि ख्रिस्त यांच्या बरोबरीने प्रेम व करुणा यांच्या संबंधात विंदांना स्त्री आठवत नाही?  प्रेम व करुणा म्हटल्यावर पहिल्यांदा मला माझी आई आठवते... आणि नंतर बुद्धी लावल्यावर आठवतात बुद्ध आणि ख्रिस्त!

Bergson and Einstein
Posted by at
Labels: , , , , , ,

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)