मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Tuesday, August 08, 2017

आठ ओळीत, सत्तावीस शब्दात...मर्ढेकरांच्या कवितेतील इमोजी प्रवाह...a Mardhekar Poem in Emoji

"With celebrity portraits, emojis turn into fine art." (NYT News service as quoted in The Times of India, July 28 2017)

बा सी मर्ढेकर:
"कणा मोडला निश्चलतेचा
ह्या पालीच्या आवाजाने;
'धम्मं सरणम्' कुणी बोललें
पाषाणांतिल बुद्ध-मिशानें,

सरणावरती सरण लागलें,
जिवंत आशा पडे उताणी;
गया गोपीचा उतरे राजा.
'सुटला', म्हणती सारे, 'प्राणी' !"

(कविता क्रमांक: ३७, 'कांही कविता', १९५९/१९७७) 

१९७०च्या दशकात शालेय नभोवाणी या रेडिओ वरील कार्यक्रमात श्री पु भागवतांचे मर्ढेकरांवरचे छोटे भाषण ऐकले. त्यात श्री पुंनी या  कवितेचा 'संज्ञा प्रवाहाचे' उदाहरण म्हणून सांगितल्याचे आठवते. श्री पुंनी इतर काही इंटरेस्टिंग गोष्टी सुद्धा सांगितल्या होत्या.... वृत्त बदल, "चंद्रकिरणांनो, तुम्हां ...." (#२०,  'शिशिरागम') ह्या  कविते नंतर मर्ढेकरांना कसा नवा सूर, व्यक्तीमत्व  सापडले  वगैरे....

वरची कविता मला फार आवडली कारण ती लहान होती, म वा धोंड नाव माहिती व्हायच्या आधीच एखादे कोडे सुटावे तशी सुटली होती... त्यातल्या शाब्दिक कोट्या, संज्ञा प्रवाह समजले होते (अस किमान वाटत तरी होत!)... तोंडपाठ झाली होती / अजून आहे....

मिरजेच्या आमच्या रस्त्यावरील दोन मजली कौलारू घरात केंव्हातरी प्रचंड शांतता असताना पालीचा चुकचुकण्याचा खणखणीत आवाज यायचा... त्यामुळे "कणा मोडला निश्चलतेचा/  ह्या पालीच्या आवाजाने" अगदी भिडल होत ...आणखी एक म्हणजे पालीचा आवाज आला म्हणजे बोललेल (असेल तर!) सत्य आहे...



आता पुढच्या ओळीत सरपटणाऱ्या पालीची होते बोली पाली ... "'धम्मं सरणम्' कुणी बोललें"



 'धम्मं सरणम्' कस आणि कोण बोलल?... "पाषाणांतिल बुद्ध-मिशानें"....किमान त्याचा आव आणत,  तशा हेतून...कोणीतरी बोलल


सरण म्हणजे मराठीत : "चिता ; मृत मनुष्यास जाळण्याकरितां केलेली काष्ठादि रचना"....आणि  त्या चितेवर "जिवंत आशा पडे उताणी" ...



आणि शेवटी "'सुटला', म्हणती सारे, 'प्राणी' !"


 कसली सुसाट कविता हलली....आठ ओळीत, सत्तावीस शब्दात... चुकचुकणारी पाल ते सुटला म्हणत असलेले प्राणी!
Posted by at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)