मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Monday, January 30, 2017

गोडसेंचा गोंधळ : कुठाय चांदण्यातील मखमली नीलिमा?...James Abbott McNeill Whistler's Two Nocturnes

कै द ग गोडसेंनी जेम्स अॅबट मॅकनील व्हिस्टलर (James Abbott McNeill Whistler) १८३४-१९०३ वरती दोन अप्रतिम लेख लिहले आहेत. ते त्यांच्या 'नांगी असलेले फुलपाखरू', १९८९ पुस्तकाच्या सुरवातीलाच छापले आहेत.

गोडसे व्हिस्टलरांच्या व्यक्तिमत्वावर व कलेवर फार खुष  होते, हे आपल्याला पदोपदी जाणवते. पुस्तकाचे शीर्षकच म्हणजे व्हिस्टलरांचे बोध चिन्ह आहे. नांगी असलेले फुलपाखरू= a stylized butterfly possessing a long stinger for a tail.

गोडशांचे मस्तानी प्रेम आणि व्हिस्टलर प्रेम या अभ्यास करण्यासारख्या गोष्टी आहेत. त्याला अनेक आंग, अगदी फ्रॉइडीअन (Freudian) सुद्धा, आहेत असे मला वाटते.

एका ठिकाणी (पृष्ठ ४०) गोडसे व्हिस्टलर लेखात लिहतात :


या अतिशय हृदय वर्णनात मात्र गोडसेंचा  गोंधळ उडाला आहे! त्यांनी त्यांच्या मनपटलावर व्हिस्टलरची दोन चित्रे एकत्र केली आहेत.

वरील वर्णन बऱ्याच प्रमाणात खालील चित्राला लागू आहे.


'Nocturne in Blue and Gold: Old Battersea Bridge'

सौजन्य : विकिमीडिया कॉमनस 

या चित्राचे नाव आहे 'नॉक्टर्न इन ब्लू अँड गोल्ड: जुना बॅटरसी ब्रिज'. मात्र या चित्रात मला तरी 'चांदण्यातील मखमली नीलिमा' कुठं दिसत नाहीय आणि ... आणि नसणारच कारण 'नॉक्टर्न इन ब्लू अँड सिल्वर...अथवा बॅटरसी ब्रिज' हे समीकरणच चुकीचे आहे. बरोबर समीकरण आहेत 'नॉक्टर्न इन ब्लू अँड गोल्ड... अथवा जुना बॅटरसी ब्रिज' आणि 'नॉक्टर्न इन ब्लू अँड सिल्वर...अथवा चेल्सी'!

'चेल्सी' चित्र खाली आहे. यात दिसतो 'चांदण्यातील मखमली नीलिमा'



Nocturne- Blue and Silver - Chelsea

 सौजन्य : विकिपीडिया

म्हणजे मग कोणते चित्र कोर्टरूम मध्ये १८७८ साली आणले गेले होते? इंटरनेटवर वाचून मला खात्री आहे: 'जुना बॅटरसी ब्रिज' चित्र पण  मला आश्चर्य वाटते या चुकीबद्दल. छापायला दिलेल्या माहितीची यथार्थता पाहणे हे काम कोणाचे? लेखकाचे की संपादकाचे? या चुकीने गोडशांची सांस्कृतिक महत्ता किंचितही कमी होत नाही पण अशा चुका याच किंवा त्यांच्या इतर पुस्तकात असतील का? असतील तर त्याने रसभंग होतो का?

मराठी ललित (nonfiction) लेखनांमधून अशा बऱ्याच चुका (factual errors) सापडत असतात. ३ एप्रिल २०१६ ची त्यावरील एक नोंद (When There Were No Wikipedia and Google...and Now That They Are Here...) पहा.

Posted by at

1 comment:

Aniruddha G. Kulkarni said...

ढिसाळणा फार आढळून येतो...सारंग म्हणतात तशी 'रा भा पाटणकरी' शिस्त नाही...आणि सगळ्यात शेवटी समूह वास्तववाद काढायाचा...

February 23, 2017 at 10:30 AM

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)