मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… . . 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Wednesday, June 12, 2019

Robinson Crusoe@300 Still Does Not Need To Be Rescued...


#RobinsonCrusoe300  डॅनियल डेफो यांचे रॉबिन्सन क्रुसो पहिल्यांदा एप्रिल २५ १७१९ ला प्रसिद्ध झाले.

Jorge Luis Borges:
"... In his (Bertrand Russell)  History of Western Philosophy, he says that the most lovable philosopher is certainly Spinoza, although one might prefer other philosophical ideas. But he has persisted as a man. That is, if I say Spinoza, well, it’s as evocative as if I say, I don’t know, Robinson Crusoe, or if I say Alexander of Macedon. He has persisted as a figure, as a lovable and loved figure, a figure loved by everybody...."

Paul Theroux :
“...If Robinson Crusoe were a story about holding out against the odds, then everything would hinge on Crusoe’s rescue. But this is not the case. By mastering himself, Crusoe masters the island and makes a world of it. He progresses in an almost evolutionary sense from a lowly creature precariously clinging to life at the edge of the island, to being the dominant species on it; he moves from castaway to colonizer. At the end, Crusoe is both, as he says, a king and a ‘‘Generalissimo.’’ Defoe’s point is that Crusoe does not need to be rescued, and it is emphasized by the fact that no sooner has he been scooped up and told his story, than he returns to the island and prospers. It is a success story—of fall and rise; it is also a narrative of purification, with the most downright details as well as something approaching the spiritual. Not surprisingly, this novel has been in print and popular for almost three hundred years.”

अलीकडे मला केंव्हातरी वाटले मराठीत रॉबिन्सन क्रुसो- किमान abridged - बहुतेक अनुवादित झाल आहे पण तो कोणत्या स्वतंत्र कथा / कादंबरीत आला आहे का?

माझे वाचन अगदी मर्यादित आहे पण मला तरी आठवत नाहीये.  जीएंचा स्वामीच काहीकाळ क्रुसो सारख्या फेज मधून जातो असे वाटले. 

अर्थात स्वामीला काहीकरून सुटका हवीय, क्रुसो ला नकोय. सुटकेनंतर क्रुसो पुन्हा तिथेच परततो, स्वामी तशा  विचाराने सुद्धा आजारी पडेल.  पण अवघड प्रश्न हा आहे की केंव्हातरी स्वामीला सुद्धा क्रूसोच्या एकेटपणाचे आकर्षण वाटले होते का? 

शिवाय माणसात राहून सुद्धा तुम्ही क्रुसो सारखे राहू शकता का हा ही प्रश्न आहे. स्थितप्रज्ञता ही एक प्रकारे क्रुसो होणे आहे का? राम-लक्ष्मण आणि पांडवांनी अनुभवलेला वनवास काही दृष्टीने क्रुसो  सारखा आहे का?

समाजापासून दूर,  माणसाच्या एकटेपणाची स्वामी आणि क्रुसो ही दोन रूपे आहेत.  


Crusoe builds a bonfire as a signal to a vessel

courtesy: Tim Severin's book 'In Search of Robinson Crusoe'

No comments: