मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Saturday, May 04, 2024

अशोकवनात सीता...Bhavanrao Shrinivasrao Pantpratinidhi and Raja Ravi Varma

अशोकवनात रावणाने सीतेला ठेवलेले आहे , हा रामायणातील सुंदरकांडातील एक महत्वाचा प्रसंग आहे...
 
औंधचे १९४७ सालपर्यंतचे राजे भवानराव श्रीनिवासराव पंतप्रतिनिधी (१८६८-१९५१) यांच्या १९१६ सालच्या चित्ररामायणात त्यावर एक सुंदर चित्र आहे, त्या दुर्मिळ चित्ररामायणाची एक प्रत आमच्या कुटुंबाकडे आहे...
 
त्यातील एका चित्रात (https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chitra_Ramayana) सीता झाडावर बसलेल्या हनुमानाला भेटताना दाखवली असून , तिच्यावरील पहारेकरी स्त्रिया आजूबाजूला झोपलेल्या दाखवल्या आहेत, ते मला इतके मजेचे वाटे की, कधी घरातील नातेवाईक स्त्रिया दुपारी लोळत झोपलेल्या पाहिल्या तर मी त्यांना म्हणत असे - अगदी अशोक वनाचा सीन झाला आहे!
 
 
त्या विषयावर राजा रवी वर्मा यांनी काढलेले १८९४ सालचे चित्र आज पहिले, सीता तर विलक्षण सुंदर आहेतच पण पहारेकरी स्त्रिया सुद्धा देखण्या आहेत... त्या स्त्रिया अर्थातच सध्याच्या श्रीलंकेतील अजिबात वाटत नाहीयेत... "राक्षसी" दिसणे असा एक समज होता, त्या नुसार त्या काढल्या आहेत, पण त्यांचे सौन्दर्य त्यातूनही दिसत आहे...आपल्या समाजात आता फक्त गोरेपणा (जो माझ्या लहानपणी प्रचंड महत्वाचा होता) म्हणजे सौन्दर्य हा समज सुद्धा कमी होवू लागला आहे... 
 
वेगवेगळ्या देशातील खेळाडू, कलाकार आता आपल्याला आवडतात... 
 
दुसरी महत्वाची गोष्ट म्हणजे महाराष्ट्रात (आणि इतर भारतात सुद्धा) पूर्व आफ्रिकेच्या किनाऱ्यावरून येऊन स्थायिक झालेल्या लोकांची संख्या नगण्य नव्हती (मलिक अंबर हे त्यातील सर्वात महत्वाचे नाव)...
मी असे वाचले आहे की नाना फडणवीसांनी त्यांच्या- १८०० सालच्या- मृत्यूनंतर स्वतःच्या पत्नीची सुरक्षा करण्यासाठी पूर्व आफ्रिकेतील लढवय्यांचे दल ठेवले होते. तेंव्हा अशा गोष्टीचे संस्कार सुद्धा १९व्या शतकातील चित्रावर होणे साहजिक आहे..
 
वर्मा यांनी कळत न कळत आपल्याला शिकवले आहे की पहा आपल्या सारखी न दिसणारी माणसे सुद्धा किती सुंदर असू शकतात...
 

 
Posted by at
Labels: , , , ,

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)