मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… . . 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Sunday, November 19, 2017

जी ए, टेनेसी विल्यम्स आणि शी:धप्प बोलणे (आणि लिहणे)...PERSON—TO—PERSON That GA Never Wrote

जी ए कुलकर्णींचा पत्र व्यवहार आता त्यांच्या साहित्याचा मोठा आणि महत्वाचा भाग ठरला आहे. तरीसुद्धा त्यांनी  लिहलेली बरीच पत्रे आपल्याला कधीच वाचायला मिळणार नाहीत कारण कित्येक उपलब्ध झाली नाहीत आणि कितीतरी त्यांच्या संपादकांनी प्रसिद्धी-लायक मानली नाहीत....शिवाय पाठ्वलेल्याकडे हरवणे, पोस्टात गहाळ, प्रसिद्धीसाठी उपलब्ध करू न देण वगैरे...

माझ्या मते जीएंचे प्रत्येक उपलब्ध पत्र, अतिखाजगी उल्लेख वगळून, कसलीही संपादकीय कात्री न लावता, प्रसिद्ध करायला पाहिजे.

जी एंना कोणत्या प्रकारच पत्र आवडत नसेल याबद्दल माझे काही अंदाज आहेत.... त्यांना 'घोड्याची लीद पडत असल्याप्रमाणे शी:धप्प' ( 'यात्रिक', 'पिगळावेळ', पृष्ठ २४१) पत्र आवडत नसणार.

जगातील एक सर्वोत्कृष्ट नाटककार टेनेसी विल्यम्स 'कॅट ऑन अ हॉट टिन रूफ', १९५६ ह्या त्यांच्या नाटकाच्या सुरवातीला त्यांचे चिंतन लिहतात- 'पर्सन-टु-पर्सन' या शीर्षकाखाली:


“... Of course I know that I have sometimes presumed too much upon corresponding sympathies and interest in those to whom I talk boldly, and this has led to rejections that were painful and costly enough to inspire more prudence. But when I weigh one thing against another, an easy liking against a hard respect, the balance always tips the same way, and whatever the risk of bring turned a cold shoulder, I still don’t want to talk to people only about the surface aspects of their lives, the sort of things that acquaintances laugh and chatter about on ordinary social occasions.

I feel that they get plenty of that, and heaven knows so do I, before and after the little interval of time in which I have their attention and say what I have to say to them. The discretion of social conversation, even among friends, is exceeded only by the discretion of 'the deep six', that grave wherein nothing is mentioned at all. Emily Dickinson, that lyrical spinster of Amherst, Massachusetts, who wore a strict and savage heart on a taffeta sleeve, commented wryly on that kind of posthumous discourse among friends in these lines:

I died for beauty, but was scarce Adjusted in the tomb, When one who died for truth was lain In an adjoining room.
He questioned softly why I failed? ' For beauty,' I replied. 'And I for truth,—the two are one, We brethren are' be said.
And so, as kinsmen met a night, We talked between the rooms, Until the moss had reached our lips, And covered up our names.

Meanwhile!—I want to go on talking to you as freely and intimately about what we live and die for as if I knew you better than anyone else whom you know."

याबाबतीत जी ए विल्यम्स यांच्याशी सहमत असावेत असं मला कायम वाटत आल आहे. जीएंना सुद्धा आयुष्याबद्दल वरवरचे - शी:धप्प  बोलायचे नसायचे.

(BTW- एमिली डिकिन्सन यांचा विल्यम्स यांच्यावरचा प्रभाव पहा!)

Paul Newman with Elizabeth Taylor in Cat on a Hot Tin Roof, 1958

courtesy: Metro-Goldwyn-Mayer