मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… . . 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Monday, July 16, 2018

झारची हरवलेली डायरी आणि १९व्या शतकातील मराठीतील बेडर विनोद ....Lost Pages Of Nicholas II of Russia's Diary

#ExecutionoftheRomanovfamily100

१००वर्षांपूर्वी , १६-१७ जुलै १९१८ रोजी, झार निकोलस-२ आणि त्यांचे कुटुंबीय यांची हत्या करण्यात आली 

प्रिन्स निकोलस -II , जे १८९६मध्ये झार बनले, आणि ज्यांचा बोल्शेव्हिकनी शंभर वर्षांपूर्वी, जुलै १९१८मध्ये खून केला. ते भारताला १८९०मध्ये भेट देऊन गेले होते. डिसेंबर ११ १८९०मध्ये ते मुंबईला पोचले होते.  

ब्रिटिश सरकारला भारतावर रशिया आक्रमण करेल याची भीती कायम वाटायची. अनेक पुस्तकातून  ह्याचे दाखले आजवर मी वाचले आहेत.


"Within months, Napoleon and Paul were planning a fantastical scheme to send the French General Masséna with 35,000 men to rendezvous in Astrakhan with a Russian army of 35,000 infantry and 50,000 Cossacks. Together they would cross the Caspian, capture Kandahar, then invade British India...

Meanwhile Paul was enthusiastically launching his quixotic war against Britain in alliance with Napoleon. In January 1801, he ordered the ataman of the Don Cossacks, Vasily Orlov (no relation to Prince Orlov), to lead 20,000 men against India...

Shamyl now found support in Britain. He wrote to Queen Victoria. The British lionized the plucky Islamic warriors, raised funds and sent rifles, while Nicholas was increasingly regarded as a dictator* who aspired to swallow the Ottoman empire – and threaten British India. Nicholas decided that only his own charm could conquer the British....

‘We are in Asia!’ Nikola wrote to Fanny on his way to fight the khan of Khiva. ‘Goodbye Europe! Goodbye Fanny Lear, my love!’
Nikola arrived on the steppe to join the new Great Game, the struggle for Central Asia and the borderlands of India waged between Russia and Britain. ‘Here I am a staff officer of the Russian army of Central Asia, the same army that one beautiful day will cross Afghanistan to occupy British India!’ Nikola told Fanny on 8 March 1873....

After the disaster of the Crimean War, Russia was scarcely strong enough to project power against modern industrialized powers, but Alexander and Bariatinsky saw the three main kingdoms of Central Asia as a way to reinvigorate Russian arms, promote trade and threaten British India....
The tsar demanded Western backing to force the Ottomans to protect the Orthodox, promising Queen Victoria, ‘We cannot and don’t wish to quarrel with England. On our part it would be madness to think of Constantinople and India.’ But the British feared Russian power more than Ottoman atrocities....

The triumph was short-lived. Ignatiev had overridden the informal deal with Austria. Britain and Austria demanded a European conference – or war. Bismarck offered to mediate at a congress in Berlin. Alexander and Miliutin planned a (delusional) attack on British India...."
(‘The Romanovs: 1613-1918’, by Simon Sebag Montefiore)  

किंवा मी फेब्रुवारी ६ २०१८च्या पोस्ट मध्ये लिहले त्याप्रमाणे अलेक्झांडर व्हॉन हुम्बोल्डटना भारतात इंग्रजांनी येऊन दिल नाही त्याचे एक कारण म्हणजे शेवटी रशियातून खुष्कीच्या मार्गाने यायची पण हुम्बोल्डट यांची तयारी होती, हे असाव.

हा प्रकार १९४१पर्यंत चालू होता.


“...In any case, until the last weeks of 1941, the war seemed a long way off. The greatest official fear was that Russia or Germany would invade through the Khyber Pass....”

(Jon Wilson’s ‘India Conquered: Britain's Raj and the Chaos of Empire’, 2017)
  
त्यामुळे भारताला गुलाम करणाऱ्या ब्रिटिश सरकारला वाटणारी रशियाची सतत भीती हा विनोदासाठी जबरदस्त विषय होता.

गणेश नारायण कोल्हटकर (?- १८९७) हे 'बहुरूपी'कार चिंतामण गणेश कोल्हटकरांचे वडील. त्यांनी English 'Punch'च्या धर्तीवर मराठीत १८७३साली 'विनोदप्रतोद ' नावाचे पत्र सुरु केले. 

त्यांच्या लेखनाबद्दल वासुदेवशास्त्री खरे सांगतात:

'बहुरूपी', १९५७ 
सौजन्य: चिंतामण गणेश कोल्हटकरांच्या वाङ्मयाचे कॉपीराईट होल्डर्स 

दुर्दैवाने मला झारच्या डायरीची पाने अजून वाचायला मिळाली नाहीयेत. पण ब्रिटिश सरकार काही काळ त्यामुळे हादरल खर! मराठी विनोद त्याकाळी किती बेडर, सशक्त होता, (श्रीपाद कृष्ण कोल्हटकर सुद्धा उच्च दर्जाचा विनोद त्याच काळात लिहीत होते.)  


Russian Imperial family Photo shows members of the Romanovs, the last imperial family of Russia including: seated (left to right) Marie, Queen Alexandra, Czar Nicholas II, Anastasia, Alexei (front), and standing (left to right), Olga and Tatiana.

सौजन्य : Source: Flickr Commons project, 2010 आणि विकिपीडिया