मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि च दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… इ. स. 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Saturday, December 22, 2018

स्पॅनिश साहित्यातील समुद्र अनुपस्थिती आणि समुद्र न पाहता समुद्र...Marathi Literature is Not Alone


दुर्गा भागवत:
"…देशबंधू दासांची आणखी एक गंमत सांगते. त्यांनी 'सागरसंगीत' म्हणून समुद्रावर कविता लिहिल्या आहेत. समुद्रावर चाळीस कविता लिहिणारा हा जगातला एकुलता एकच माणूस. त्या कवितांबद्दल साने गुरुजींनी इतक सुंदर, इतक सुंदर लिहिलंय, की ते वाचल्यावर मला बंगाली भाषा शिकायचा मोह झाला. मी शिकले बंगाली आणि मूळ बंगालीतून 'सागरसंगीत'च मराठी भाषांतर केल…" ("ऐसपैस गप्पा: दुर्गाबाईंशी", लेखक : प्रतिभा रानडे, पृष्ठ: 59, 1998) 
जी ए कुलकर्णी : 
"... समुद्राचा अवजड करडा पडदा स्थिर आहे. त्याच्यात आपली प्रतिबिंबे आहेत म्हणून आपण अस्तित्वात आहो  असे निःशंकपणे खडकांना वाटते. व  ते अलिप्तपणे उभे आहेत. 
        समुद्र केवळ निरीक्षक आहे..."
('अस्तिस्तोत्र', १९७१, 'सांजशकुन', १९७५,२०१५) 
विलास सारंगांचे खालील विधान केंद्रस्थानी ठेवून मी 'Marathi Literature at Sea!...मराठी साहित्यात समुद्राच वास्तव किती सातत्याने दुर्लक्षित केलं आहे' नावाची पोस्ट ऑगस्ट ५ २०१३ रोजी लिहली. ती जरूर पहा आणि त्याखालील कमेंट्स पण पहा.  

: "… मराठी साहित्यात समुद्राच वास्तव किती सातत्याने दुर्लक्षित केलं आहे, हे माझ्या विवेचनाच सार होतं… आपण वास्तवाच्या -वाङमयीन सामग्रीच्या- केवढ्या मोठ्या भांडाराला मुकतो आहोत, हे माझ्या लेखात निर्देशित केलं आहे...मराठी वाङमयातील समुद्राची अनुपस्थिती मराठी समाजाच्या संरचनेशी कशी निगडीत आहे, हे माझ्या लेखात स्पष्ट केलेलं आहे."
 ("वाङमयीन संस्कृती व सामाजिक वास्तव", २०११, पृष्ठ ६६-६७)

नोव्हेंबर २०१७ मध्ये मी हॉर्हे लुईस बोर्हेस (Jorge Luis Borges) यांचे 'Conversations, Volume 1', २०१४ पुस्तक चाळत होतो.  बोर्हेस यांच्या दीर्घ मुलाखतीचे हे पुस्तक आहे.     


"... FERRARI. The sea.

BORGES. The sea, yes, that’s so present in Portuguese literature and so absent in Spanish literature. For example, Quixote . . .

FERRARI. Set on a tableland.

BORGES. The Portuguese, on the other hand, the Scandinavians and—yes—the French since Hugo, feel the sea. Baudelaire felt it; Rimbaud in his ‘Le Bateau ivre’ felt a sea that he had never seen. Coleridge wrote ‘The Rime of the Ancient Mariner’ without having seen the sea; when he did see it, he felt betrayed. And Rafael Cansinos Assens wrote an admirable poem about the sea. I congratulated him and he answered, ‘I hope one day to see it.’ That is, the sea in Assens’ imagination and the sea in Coleridge’s imagination were superior to the mere sea of geography (laughs)...."

कोलेरिज यांनी समुद्र न पाहता त्यांची जगप्रसिद्ध कविता लिहली होती! म्हणजे समुद्र न पाहता सुद्धा एखाद्याला मोठ्या प्रभावीपणे समुद्राबद्दल लिहता येते. 

Engraving of a scene from 'The Rime of the Ancient Mariner'

'The frozen crew and the albatross' by Gustave Doré (1876)

Posted by at No comments:
Labels: , , ,
Subscribe to: Posts (Atom)