मेघदूत: "नीचैर्गच्छत्युपरि दशा चक्रनेमिक्रमेण"

समर्थ शिष्या अक्का : "स्वामीच्या कृपाप्रसादे हे सर्व नश्वर आहे असे समजले. पण या नश्वरात तमाशा बहुत आहे."

G C Lichtenberg: “It is as if our languages were confounded: when we want a thought, they bring us a word; when we ask for a word, they give us a dash; and when we expect a dash, there comes a piece of bawdy.”

C. P. Cavafy: "I’d rather look at things than speak about them."

Martin Amis: “Gogol is funny, Tolstoy in his merciless clarity is funny, and Dostoyevsky, funnily enough, is very funny indeed; moreover, the final generation of Russian literature, before it was destroyed by Lenin and Stalin, remained emphatically comic — Bunin, Bely, Bulgakov, Zamyatin. The novel is comic because life is comic (until the inevitable tragedy of the fifth act);...”

सदानंद रेगे: "... पण तुकारामाची गाथा ज्या धुंदीनं आजपर्यंत वाचली जात होती ती धुंदी माझ्याकडे नाहीय. ती मला येऊच शकत नाही याचं कारण स्वभावतःच मी नास्तिक आहे."

".. त्यामुळं आपण त्या दारिद्र्याच्या अनुभवापलीकडे जाऊच शकत नाही. तुम्ही जर अलीकडची सगळी पुस्तके पाहिलीत...तर त्यांच्यामध्ये त्याच्याखेरीज दुसरं काही नाहीच आहे. म्हणजे माणसांच्या नात्यानात्यांतील जी सूक्ष्मता आहे ती क्वचित चितारलेली तुम्हाला दिसेल. कारण हा जो अनुभव आहे... आपले जे अनुभव आहेत ते ढोबळ प्रकारचे आहेत....."

Kenneth Goldsmith: "In 1969 the conceptual artist Douglas Huebler wrote, “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.”1 I’ve come to embrace Huebler’s ideas, though it might be retooled as “The world is full of texts, more or less interesting; I do not wish to add any more.” It seems an appropriate response to a new condition in writing today: faced with an unprecedented amount of available text, the problem is not needing to write more of it; instead, we must learn to negotiate the vast quantity that exists. How I make my way through this thicket of information—how I manage it, how I parse it, how I organize and distribute it—is what distinguishes my writing from yours."

Tom Wolfe: "The first line of the doctors’ Hippocratic oath is ‘First, do no harm.’ And I think for the writers it would be: ‘First, entertain.’"

विलास सारंग: "… . . 1000 नंतर ज्या प्रकारची संस्कृती रुढ झाली , त्यामध्ये साधारणत्व विश्वात्मकता हे गुण प्राय: लुप्त झाले...आपली संस्कृती अकाली विश्वात्मक साधारणतेला मुकली आहे."

Sunday, October 27, 2024

मागें वळूनि पाहणें विसरलीस का? माधव विश्वनाथ धुरंधर यांची पाठमोरी पौर्णिमा...Sublime Beauty in Visual Art of 19th Century Maharashtra

बा सी मर्ढेकर;
"...
अडलिस आणिक पुढें जराशी
पुढें जराशी हंसलिस;
___मागें
वळूनि पाहणें विसरलीस का ?
विसरलीस का हिरवे धागे ?
..."
(२५, पृष्ठ ९६, मर्ढेकरांची कविता, १९५९-१९७७)

(बा भ बोरकरांची 'पाठमोरी पौर्णिमा' ही सामान्य कविता आहे पण त्याचे शीर्षक आवडल्याने ते पोस्ट च्या शीर्षकात घातले.)

माझी माझ्या फेसबुक वरील दीनानाथ दलाल पेजवरील मार्च १२ २०२४ ची पोस्ट:

आज एक विलक्षण चित्र, अगदी वेगळे, मी पहिल्यांदा पाहिलेले, पण त्याचे सौन्दर्य मनातून कधी हटणार नाही असे, 
 
कमरेवर कळशी घेतलेली, संपूर्ण पाठमोरी, नववारी खणाचे लुगडे आणि चोळी नेसलेली मराठी स्त्री ... माझ्या सुदैवाने माझ्या लहानपणी मी अशी स्त्री प्रत्यक्षात काहीवेळा तरी पहिली आहे .. 
 
लुगडे इतके छान नेसले आहे की तो नेसण्याचा वस्तुपाठ ठरावा , केसांचा छोटा जुडा/ अंबाडा , गळ्यात बेताचे मंगळसूत्र असावे , दोन्ही हातात बहुदा काचेच्या बांगड्या, लहान चण, एकूण नेटकेपणा मन भारून टाकणारा... 
 
त्यांचा तोल बघा, त्या उजव्या उचलेल्या टाचेने तो अगदी परिपूर्ण साधला आहे.
 
आज १३१ वर्षानंतर ह्या बाई मागे वळून आपल्या समोर आल्यातर!
 
ह्या चित्राबद्दलच्या माहितीवरून समजते की ही स्त्री एका तत्कालीन माळीबुवांची पत्नी होती आणि ती कळशी मातीची आहे. 
 
ह्या चित्रावर मराठीत कविता कशा लिहल्या गेल्या नाहीत याचे सुद्धा मला आश्चर्य वाटते.  
 
१९व्या शतकात मराठी चित्रकला कोणत्या उच्च स्तराला पोचली होती याचे एक उदाहरण म्हणजे हे चित्र असे मला वाटते. 
 
कलाकार: रावबहादुर माधव विश्वनाथ धुरंधर ( १८ मार्च १८६७ - १ जून १९४४ )  
 
 चित्राची तारीख : जी खाली उजव्या कोपऱ्यात बरीच दिसती आहे, १८९३
 

 हे चित्र मला इतके आवडले की तसे आणखी कुठले चित्र आहे का ते मी शोधले, त्यावेळी मला डाली यांचे हे चित्र सापडले आणि ते पाहून मला धुरंधर यांचे चित्र किती महान आहे हे जास्त जाणवू लागले... 


Salvador Dali, Sitting girl seen from behind, 1925

No comments: