Monday, July 10, 2017

देदीप्यमान 'रमा' जेनी मार्क्स आणि 'विष्णुदास' कार्ल...How GA Would Describe Jenny and Karl Marx

#जी.ए.कुलकर्णी९४
Today July 10 2017 is 94th birth anniversary of  G A Kulkarni (जी. ए. कुलकर्णी).
 
(नास्तिक कार्ल मार्क्सना विष्णुदास म्हणायला काय मजा येतीय!)

"...मी मॅट्रिकला असताना एकदा शिरसी नावाच्या गावी गेलो होतो. तेथे माझ्या दुपटीहून थोडी जास्त वयाची स्त्री दिसली होती. ती सुंदर होती असे म्हणणे understatement होईल. ती देदीप्यमान होती. तिने लग्न मात्र एका काळ्या सामान्य माणसाशी केले. तो अत्यंत बुद्धिमान होता व विशेष म्हणजे त्याला sense of humour फार आकर्षक होता. तो कुठेही गेला, तर 'मी रमाचा नवरा' अशी ओळख करून देत असे व मग मोठ्याने हसून ''असे सांगितल्याने ओळख पटते. रमालाच ओळखणारे लोक जास्त!" हा प्रेमविवाह होता आणि तो विवाह दोघांनाही अतिशय सुखाचा झाला याचे लोकांना आश्चर्य वाटे... रमा नवऱ्याआधी वारली. नंतर त्याचे जीवन हबकल्यासारखेच  झाले. त्याने नोकरी सोडली. थोडा पैसा होता  खरा, पण तोही त्याने वापरला नाही. बंगळूरला त्याच्या भावाचा कसला तरी छोटा कारखाना होता.  तेथे तो दिवसभर बसून असे म्हणे. आज रमा नाही, की विष्णुदास (हे त्याचे नाव) नाही. पण इतक्या वर्षानंतर ती आठवण झाली, की मोसमाबाहेर जाईची वेल उमलल्यासारखी वाटते. 'रमा' हे नाव आकर्षक नसावेच, पण त्याबद्दलची ही आठवण मात्र ओलसर सुगंधी आहे... "
(पृष्ठ १८९-१९०, 'जी एं. ची निवडक पत्रे', खंड १, १९९५)

हे जीएंच पत्र  पुष्कळ वेळा वाचल असेन कारण जीए माझ 'कंफर्ट फूड' आहेत. पण खालील माहिती मात्र पहिल्यांदा २०१७साली वाचली आणि हे वरच पत्र आठवल....


Mary Gabriel , ‘Love and Capital: Karl and Jenny Marx and the Birth of a Revolution‘, 2011:

“...No one, perhaps with the exception of Jenny, ever accused young Marx of being handsome. One Marx biographer quoted a resident of Trier as saying Marx was “nearly the most unattractive man on whom the sun ever shone.” He was compact as a boxer, coarse featured, unshaven, unkempt. He wore a dark frock coat of relatively good quality but often failed to button it correctly. His black beard had grown past the point of respectability and in the social code of midnineteenth-century Prussia it announced its bearer as an extreme radical, as did the cigars he smoked—in public. (Gentlemen smoked pipes in the privacy of their homes.) Marx’s very person confronted the conservative society around him without his having to utter a word. (in 1841) But at his side, as he strolled through Trier, was his physical opposite. Jenny was tall, lithe, and elegant. Topped by a flame of auburn hair, a single strand of pearls emphasizing her long neck, she was so naturally beautiful it mattered little what she wore—her figure did not require fine drapery to be admired—and yet fashionable she was. Jenny’s father’s position and her mother’s taste insured that she was dressed in the best couture Trier had to offer. To the eyes watching from behind shop windows, she was as seductive as her fiancé was repellent (and suspect)....”




Jenny von Westphalen in Trier, circa 1836, the year she secretly agreed to marry Karl Marx. 

courtesy: David King Collection, London and Mary Gabriel , ‘Love and Capital: Karl and Jenny Marx and the Birth of a Revolution‘, 2011