Monday, September 28, 2020

ड्रॉवर्स उडाले आकाशी , त्यांनी गिळिले सूर्याशी ...Saul Steinberg and The Tyranny of Drawers

Artist: Saul Steinberg

Sara Hendren, ‘The tyranny of chairs: why we need betterdesign ‘, The Guardian, Aug 25 2020:

“...How can a nice cushioned chair that screams comfort be so ill-suited to most actual bodies? The real science of ergonomics, Cranz argues, should point designers toward chair design that supports and enables the body’s need for movement, not stillness – with seats that angle downward in front, for example, and have a base that’s flexible enough for the sitter to shift their body weight from leg to leg. But for the most part, these principles are ignored in favour of fashion and cheap manufacturing.

Chairs are generally not a response to the realities of the body, its natural evolution, or its needs over any extended period. Instead, the industrialised body has devolved in its needs and succumbed to chairs. “We design them,” Cranz writes, repurposing a famous line of Winston Churchill’s, “but once built, they shape us.””

त्या  ड्रॉवर्सची ताकत पहा, त्यांनी झेप घेत ब्रह्माण्ड व्यापायला सुरवात केली...  ड्रॉवर्स, नोकरशाही, CO2, हाव , entropy ....वगैरे वगैरे


Friday, September 25, 2020

त्यांच्या फिलिया...John Everett Millais and Shyam Joshi

ही पोस्ट वाचण्याआधी , ही पोस्ट वाचा.  

अलीकडे माझ्या पाहण्यात "Ophelia" by John Everett Millais हे १८५१-५२ साली काढले गेलेले चित्र आले आणि त्या चित्रात आणि श्याम जोशींच्या चित्रात एक साधर्म्य वाटू लागले. 


Artist: Shyam Joshi (श्याम जोशी) , 'Vangmay Shobha' (वाङ्मय-शोभा), Diwali 1965


Tuesday, September 22, 2020

शहामृगासम...B S Mardhekar and Illustrator Roger Hane

 बा सी मर्ढेकर:
"राव, सांगतां देव कुणाला,
शहाजोग जो शहामृगासम;
बोंबील तळलों सुके उन्हांत,
आणि होतसे हड्डी नरम.

छान शेकतें जगणें येथें
जगणारांच्या हें अंगाला;
निदान ढेकर करपट आणूं
द्या तुमच्या त्या शहामृगाला !"
 (#४३, कांही कविता, १९५९/१९७७)

मर्ढेकर शहामृगाबरोबर देवाची तुलना करतायत...(ह्याच्या संलग्न एक पोस्ट इथे आहे)

खालील चित्र पाहून कारण समजले ते तस का करत आहेत ह्याच!.... 

 ‘Egypt Dying‘ (1969) by American illustrator Roger Hane (1939–1974) 

Sunday, September 20, 2020

आग्र्याला रायगड होणे अशक्य!....Did Shivaji Visit the Taj Mahal in Agra?

ऑक्टोबर १९९१ मध्ये मी कलकत्त्याहून द ग गोडसे यांना एका पत्रात विचारले होते की : शिवाजी महाराजांनी १६६६ साली नुकताच (१६५३) पूर्ण झालेला ताजमहाल पाहिला असेल का?

त्यावर गोडसेंनी मला हे उत्तर ऑक्टोबर १९९१ मध्येच पाठवले. 

(गोडसे आणि माझी भेट झालीच नाही, त्यांच्या साठी आसामच्या चहाच्या बागेतून आणलेला, सिल्वर फॉईल मध्ये रॅप केलेला उत्तम प्रतीचा चहा दुसऱ्यांच्या नशिबात होता.... )


मुख्य प्रश्नाला त्यांनी बगल दिली आहे पण ते लिहतात: 

".... ताजमहाल आणि रायगड हे  थोड्या फार फरकाने समकालीन आहेत. पण दोघांच्याही वृत्ती प्रवृत्तीत किती अंतर आहे? महाराष्ट्रात ताजमहाल होणे नाही तसाच आग्र्याला रायगड होणे अशक्य! प्रत्येक भूप्रदेश आपले <?> वेगळे घडवीत असतो..."... 

Thursday, September 17, 2020

'Human Sexual Inadequacy', 50 Years


".... 
It seems to me that heterosexuals have come a long way since 1979. The media’s ubiquitous coverage of sex and sex research—as well as the genesis and population explosion of TV, radio, and newspaper sex advisors—have chipped away at the taboos that kept couples from talking openly with each other about the sex they were having. Bit by bit, sex research has unraveled the hows, whys, why-nots, and how-betters of arousal and orgasm. The more the researchers and the sexperts and the reporters talked about sex, the easier it became for everyone else to. As communication eases and knowledge grows, inhibitions dissolve and confidence takes root.
Sadly, the main thing people recall about Homosexuality in Perspective, if they recall anything at all, is that Masters and Johnson spent the second half of the book touting a therapy for helping homosexuals convert to heterosexuality. The team went out of their way to assure readers that they screened clients carefully, accepting only those who had turned to homosexuality after a traumatic experience with heterosexuality (rape or abuse, for instance). They insisted that no gay man or woman who came to them for therapy was ever pressured or encouraged to pursue heterosexuality. However, as one critic pointed out, many should probably have been encouraged not to pursue it.
But let’s give Masters and Johnson their due. And while we’re at it, Alfred Kinsey and Robert Latou Dickinson and Old Dad and everyone else in these pages. The laboratory study of sex has never been an easy, safe, or well-paid undertaking. Study by study, the gains may seem small and occasionally silly, but the aggregation of all that has been learned, the lurching tango of academe and popular culture, has led us to a happier place. Hats and pants off to you all...."

(Mary Roach, 'Bonk: The Curious Coupling of Science and Sex')




Illustration from Pixar's 'The Ancient Book of Sex and Science.' 

Monday, September 14, 2020

पुल आणि शेवटचा मास्क...The Only Mask

 

 

artist: Mick Stevens   

हे अगदी पुलंच्या लेखना सारखे उतरलय

मी आत गेलो, तिथे  शिल्लक होता, विदूषकाचा , म्हटल चला आरोग्याच झाल आणि धंद्याच पण...

Friday, September 11, 2020

रेखाचित्रकार विनोबा...Vinoba Bhave@125

#ज्ञानोबा_ते_विनोबा  #VinobaBhave125  

 
आज सप्टेंबर ११ २०२०, विनोबा भावे यांची १२५वी  जयंती आहे. 

ह्या ब्लॉगवर कित्येक पोस्ट मध्ये विनोबा आहेत ,  

त्याची कारणे दोन आहेत - माझ्या वडलांनी सतत केलेले विनोबांचे, त्यांच्या साहित्याचे कौतुक आणि राम  शेवाळकर संपादित 'विनोबा सारस्वत' हे पुस्तक.

हे पुस्तक जसे  मला मिळाले तसा  मी विनोबांच्या साहित्याचा, त्यांच्या विद्ववत्तेचा आणि त्यांच्या मराठीचा फार मोठा फॅन झालो.

भारतीय संस्कृतीबद्दल मला सर्वात जास्त कोणी शिकवले असेल तर माझ्या आईने आणि विनोबांनी. 



आणखी एक इंटरेस्टिंग गोष्ट म्हणजे विनोबांनी अत्यंत क्लिष्ट विषयवार केलेली रेखाटने.

त्यातील काही आपल्याला त्यांच्या 'विष्णुसहस्रनाम : (चिंतन- विवारणासह)', (माझ्याकडची आवृत्ती २००५) या पुस्तकात मुखपृष्ठापासून पुढे बघायला मिळतात.

जशी सदानंद रेगे आणि चिं वि जोशी यांची कार्टून्स पाहून सुखद धक्का बसला तसेच विनोबांची चित्रे बघून वाटले.

पण आश्चर्य वाटले नाही. गणितात रुची आणि प्रावीण्य असणाऱ्या माणसाला काही ऍबस्ट्रॅक्ट गोष्टी समजावण्यासाठी चित्रात घाल्याव्याशा वाटणे साहजिक आहे.

त्या चित्रांपैकी दोन 'सोपी' चित्रे सोबत देत आहे.



Wednesday, September 09, 2020

ऑगस्ट स्ट्रिंडबर्ग , व्हिनसेंट वॅन गो आणि जीए ...एका माळेचे मणी...Aching Nerve, The Bedroom

 जीएंचे ऑगस्ट स्ट्रिंडबर्ग यांच्या वरचे प्रेम आपल्याला माहित आहे- 'पिंगळावेळ'चा एपिग्राफ -
 

"Shallow people demand variety – but I have been writing the same story throughout my life, every time trying to cut nearer the aching nerve"

जीएंचे तेवढेच प्रेम व्हिनसेंट वॅन गो वर होते, आता वॅन गो यांची सवय पहा 

"Van Gogh painted three versions of The bedroom. He often made copies of his own works when he was satisfied with them. He usually planned to sell the new version or give it away.

 In late 1888, Van Gogh was admitted to the hospital because he had injured his ear after an argument with Gauguin. By early 1889 he was back in the ‘Yellow House’ and wrote to Theo, ‘When I saw my canvases again after my illness, what seemed to me the best was the bedroom.’

 When a nearby river flooded, water seeped into Van Gogh’s studio and damaged the painting. Van Gogh sent it to Theo, asking if he could line it with a new canvas. Theo sent it back to Vincent so that he could make a copy first. Vincent did so, in the Saint-Rémy asylum in September 1889. That same month, he made a smaller copy for his mother and his sister Wil.

 Small changes

 Van Gogh changed small details in the copies. In the earliest version, we see two portraits over his bed (as well as one landscape and two drawings or prints). The portraits in the later versions are different. If you look closely, you will find other small differences.

 The paintings over the bed have been identified. They are portraits of the poet Eugène Boch (at left) and Lieutenant Milliet (at right).

 The poet, portrait of Eugène Boch, 1888 Musée d’Orsay, Paris

 The lover (portrait of Lieutenant Milliet), 1888 Collectie Kröller-Müller Museum, Otterlo, the Netherlands" (Van Gogh Museum, Amsterdam)

म्हणजे एकजण दुखऱ्या नसेजवळ जायच्या प्रयत्नात एकच गोष्ट लिहतोय तर दुसरा एक चित्र चांगले उतरलय म्हणून त्याच्या अनेक प्रती काढतोय.... 

पण हे माझे म्हणणे तितकेसे बरोबर नाही कारण वॅन गो प्रत्येकवेळी थोडा थोडा बदल चित्रात करत होते (वरील 'small changes' वाचा) म्हणजे तेही दुखऱ्या नसेजवळ जायच्या प्रयत्नात असायचे! हे सगळे एका माळेचे मणी...