Dinanath Dalal and Others: Lady with Pointy Breasts and an Hourglass Waistline....

May 31 2015 - May 30 2016 is birth centenary year of Dinanath Dalal ( दीनानाथ दलाल)

आधुनिक साधनांचा वापर करून आणि पाश्चात्त्य वाङ्मय सजावटीचा सखोल अभ्यास करूनही त्यांनी आपल्या चित्रांतले भारतीयत्व जपले, हे विशेष. त्यांच्या चित्रांत लयबद्ध रेषा, काव्यात्मकता दिसते. स्त्रीचित्रण हा दलालांच्या कुंचल्याची श्रीमंती डोळ्यांत भरवणारा विषय. त्यांच्या चित्रांतल्या शेलाटय़ा बांध्याच्या रूपवतींचा स्त्रियांनाही हेवा वाटे. परंतु पदर फडकवत जाणाऱ्या या ललनांचे सौंदर्य कधीही उत्तान वाटले नाही. काहींच्या चेहऱ्यावर सोज्वळ भाव, काहींच्या चेहऱ्यावर असीम गोडवा, कधी कधी खटय़ाळ भाव, तर काही मुग्ध सौंदर्यवती. त्यांच्या चित्रांतल्या स्त्रिया अजिंठा-वेरुळच्या लेण्यांतील स्त्रियांची आठवण करून देतात. धनुष्याकृती भुवया, कमळासारखे हात, सिंहकटी, सुंदर केससंभार, याचबरोबर नृत्यकलेचा प्रभाव जो भारतीय चित्र आणि शिल्पांवर आढळतो, तोही दलालांनी अंगिकारला आहे. त्यामुळे भारतीय कलारसिकाला त्यांची चित्रे देशी मातीतून निर्माण झालेली वाटतात. - See more at: http://www.loksatta.com/lekha-news/painting-exhibition-of-artist-dinanath-dalal-1169853/#sthash.kT07Cz9m.dpuf

प्रा. प्रतिभा लक्ष्मण वाघ (Prof. P. L. Wagh), Loksatta, December 13 2015:

“…स्त्रीचित्रण हा दलालांच्या कुंचल्याची श्रीमंती डोळ्यांत भरवणारा विषय. त्यांच्या चित्रांतल्या शेलाटय़ा बांध्याच्या रूपवतींचा स्त्रियांनाही हेवा वाटे. परंतु पदर फडकवत जाणाऱ्या या ललनांचे सौंदर्य कधीही उत्तान वाटले नाही. काहींच्या चेहऱ्यावर सोज्वळ भाव, काहींच्या चेहऱ्यावर असीम गोडवा, कधी कधी खटय़ाळ भाव, तर काही मुग्ध सौंदर्यवती. त्यांच्या चित्रांतल्या स्त्रिया अजिंठा-वेरुळच्या लेण्यांतील स्त्रियांची आठवण करून देतात. धनुष्याकृती भुवया, कमळासारखे हात, सिंहकटी, सुंदर केससंभार, याचबरोबर नृत्यकलेचा प्रभाव जो भारतीय चित्र आणि शिल्पांवर आढळतो, तोही दलालांनी अंगिकारला आहे. त्यामुळे भारतीय कलारसिकाला त्यांची चित्रे देशी मातीतून निर्माण झालेली वाटतात….”

आधुनिक साधनांचा वापर करून आणि पाश्चात्त्य वाङ्मय सजावटीचा सखोल अभ्यास करूनही त्यांनी आपल्या चित्रांतले भारतीयत्व जपले, हे विशेष. त्यांच्या चित्रांत लयबद्ध रेषा, काव्यात्मकता दिसते. स्त्रीचित्रण हा दलालांच्या कुंचल्याची श्रीमंती डोळ्यांत भरवणारा विषय. त्यांच्या चित्रांतल्या शेलाटय़ा बांध्याच्या रूपवतींचा स्त्रियांनाही हेवा वाटे. परंतु पदर फडकवत जाणाऱ्या या ललनांचे सौंदर्य कधीही उत्तान वाटले नाही. काहींच्या चेहऱ्यावर सोज्वळ भाव, काहींच्या चेहऱ्यावर असीम गोडवा, कधी कधी खटय़ाळ भाव, तर काही मुग्ध सौंदर्यवती. त्यांच्या चित्रांतल्या स्त्रिया अजिंठा-वेरुळच्या लेण्यांतील स्त्रियांची आठवण करून देतात. धनुष्याकृती भुवया, कमळासारखे हात, सिंहकटी, सुंदर केससंभार, याचबरोबर नृत्यकलेचा प्रभाव जो भारतीय चित्र आणि शिल्पांवर आढळतो, तोही दलालांनी अंगिकारला आहे. त्यामुळे भारतीय कलारसिकाला त्यांची चित्रे देशी मातीतून निर्माण झालेली वाटतात. - See more at: http://www.loksatta.com/lekha-news/painting-exhibition-of-artist-dinanath-dalal-1169853/#sthash.kT07Cz9m.dpuf

आधुनिक साधनांचा वापर करून आणि पाश्चात्त्य वाङ्मय सजावटीचा सखोल अभ्यास करूनही त्यांनी आपल्या चित्रांतले भारतीयत्व जपले, हे विशेष. त्यांच्या चित्रांत लयबद्ध रेषा, काव्यात्मकता दिसते. स्त्रीचित्रण हा दलालांच्या कुंचल्याची श्रीमंती डोळ्यांत भरवणारा विषय. त्यांच्या चित्रांतल्या शेलाटय़ा बांध्याच्या रूपवतींचा स्त्रियांनाही हेवा वाटे. परंतु पदर फडकवत जाणाऱ्या या ललनांचे सौंदर्य कधीही उत्तान वाटले नाही. काहींच्या चेहऱ्यावर सोज्वळ भाव, काहींच्या चेहऱ्यावर असीम गोडवा, कधी कधी खटय़ाळ भाव, तर काही मुग्ध सौंदर्यवती. त्यांच्या चित्रांतल्या स्त्रिया अजिंठा-वेरुळच्या लेण्यांतील स्त्रियांची आठवण करून देतात. धनुष्याकृती भुवया, कमळासारखे हात, सिंहकटी, सुंदर केससंभार, याचबरोबर नृत्यकलेचा प्रभाव जो भारतीय चित्र आणि शिल्पांवर आढळतो, तोही दलालांनी अंगिकारला आहे. त्यामुळे भारतीय कलारसिकाला त्यांची चित्रे देशी मातीतून निर्माण झालेली वाटतात. - See more at: http://www.loksatta.com/lekha-news/painting-exhibition-of-artist-dinanath-dalal-1169853/#sthash.kT07Cz9m.dpuf

Deborah Solomon says in her book 'American Mirror: The Life and Art of Norman Rockwell', 2013 ()

"....(Charles Dana) Gibson was the creator of the ubiquitous Gibson Girl, that fashionable belle with pointy breasts and an hourglass waistline and a tremendous amount of long, wavy hair that is usually pinned up in what was called a pompadour; it can put you in mind of a robin’s nest or swirls of soft ice cream. In her heyday, she was viewed as an icon of female independence, a woman willing to express an opinion or have a drink without parental consent..."

'Gibson Girl' was 'born' in 1890's. 

Gibson Girl, 1902

Courtesy: Wikimedia Commons

Hugely successful Marathi magazine 'Awaaz'(आवाज) has been published every Diwali since its inception in 1951.

As long as I remember, it has featured women with 'pointy breasts and an hourglass waistline' or 'breasts or buttocks grossly over-emphasized'. (More on this subject on my blog here. )

Look at two pictures of Dalal's: the first appeared on the cover of 'Deepawali' magazine dated 1970 and the second on the cover of 'Lokprabha' Diwali 2015.

Dalal's ladies clearly have 'pointy breasts and an hourglass waistline'.

If you read Marathi, go to the quote of Prof. Wagh at the top of this post. 

"परंतु पदर फडकवत जाणाऱ्या या ललनांचे सौंदर्य कधीही उत्तान वाटले नाही" (Interpretation: One never felt the beauty of those pallu-waving ladies revealing / erotic/ titillating)

Dalal's 'ladies' never titillated....I disagree. Many of them very well did....big time...at least they have that effect on me even in 2016 when I am 55...and that's where Dalal's success lies...'pointy breasts and an hourglass waistline' are drawn primarily for mild eroticism...and why can't they be titillating in the first place?

Now to Prof. Wagh's next claim: त्यामुळे भारतीय कलारसिकाला त्यांची चित्रे देशी मातीतून निर्माण झालेली वाटतात...(Interpretation: The Indian fans of the art feel his pictures are rooted in Indian soil.)

I disagree again. If fans, readers think that- rooted in Indian soil etc- it's only out of ignorance. 'Those' pictures of Dalal have been heavily influenced by Western artists. 

Which are those likely influences?

C. D. Gibson's 'Gibson Girl' 

or

the art of the late Mr. Chandrashekhar Patki (c 1933-2008) (चंदशेखर पत्की) who worked for Awaaz

 or

the artists who inspired Mr. Patki, for instance Bill Wenzel (1918–1987)

Looking at some of Gibson's pictures and reading about him, I increasingly feel that Mr. Dalal was influenced by him because like Gibson, despite his immense talent, Dalal remained largely a very-well-paid illustrator.  

BTW- From all the ladies above, who do I like most? Dinanath Dalal's from 1970!