जी ए कुलकर्णी, लुक्रीशस च्या 'ऑन दी नेचर ऑफ थिंग्ज' ह्या पुस्तका बद्दल म्हणतात:
"...स्वच्छ, जळजळीत दृष्टीने Lucretius ने केलेला देव, देवता, भाबड्या कल्पना यांचा विध्वंस मला आवडला होता...".
(पृष्ठ २४८, 'जी. एं.ची निवडक पत्रे', खंड २, १९८८)
ही पोस्ट वाचण्यापूर्वी ह्याच ब्लॉग वरची मार्च २६ २०१८ तारखेची पोस्ट वाचा.
लुक्रीशस बद्दल मराठीत चर्चा मी तरी पहिली नाही. विंदा करंदीकर त्यांच्या 'अष्टदर्शने', २००३ मध्ये त्याचा उल्लेख करत नाहीत.
पण तो किती महत्वाचा आहे हे मला हा पॉडकास्ट (conversation between John N. Gray and Richard Holloway in November 2020) ऐकून पुन्हा एकदा समजले.
लुक्रीशस (१५ ऑक्टोबर इ. स पू ९९- इ. स पू ५५) च्या 'ऑन दी नेचर ऑफ थिंग्ज' चा अनुवाद जी. एं.ना करायचा होता.
लुक्रीशसच्या 'ऑन दी नेचर ऑफ थिंग्ज' पुस्तकामुळे जग आधुनिक झाले असा दावा करणारे आणि पुलित्झर (२०१२) आणि अमेरिकेचा नॅशनल बुक अवॉर्ड (२०११) मिळवणारे पुस्तक पाहून जीएंना अत्यानंद झाला असता.
Stephen Greenblatt, 'The Swerve: How The World Became Modern", 2011:
In a universe so constituted, Lucretius argued, there is no reason to think that the earth or its inhabitants occupy a central place, no reason to set humans apart from all other animals, no hope of bribing or appeasing the gods, no place for religious fanaticism, no call for ascetic self-denial, no justification for dreams of limitless power or perfect security, no rationale for wars of conquest or self-aggrandizement, no possibility of triumphing over nature, no escape from the constant making and unmaking and remaking of forms. On the other side of anger at those who either peddled false visions of security or incited irrational fears of death, Lucretius offered a feeling of liberation and the power to stare down what had once seemed so menacing. What human beings can and should do, he wrote, is to conquer their fears, accept the fact that they themselves and all the things they encounter are transitory, and embrace the beauty and the pleasure of the world.